Biyofumigasyon Nedir?

Biyofumigasyon, bitki menşeli uçucu kimyasallar yardımı ile topraktaki bitki hastalık etmenlerinin, nematodların ve yabancı otların azaltılması işlemidir. Bu amaçla esas olarak lahanagiller familyasından bitkilerin çürümesi sırasında doğal olarak salgıladığı izotiyosiyanat gazı (İTC) kullanılır.

Lahanagiller (Brassicaceae) bitkileri, hücrelerinde kısaca GSL-MR sistemi diye adlandırılan bir doğal savunma mekanizmasına sahiptirler. Dokuları hasar gördüğünde, aşağıdaki diyagramda görüldüğü gibi; hücre içinde vakuollerde birikmiş olan glikosinolat maddesi (GSL) ile onu parçalayıcı enzim mirosinaz (MR) bir araya gelir ve enzimin GSL yi parçalaması ile İTC gazı çıkar. Bu gazın etki mekanizması metil bromide benzer.

FARMi kahverengi hardal çeşitleri biyosidal (mikrop öldürücü) yeşil gübre olarak kullanılmak üzere özel olarak ıslah edilmiş çeşitlerdir. Çok özel bakım istemeden kısa zamanda fazla miktarda yeşil aksam (biomas) yapma özelliğine sahiptirler. Yeşil aksamlarında yüksek oranda GSL ve bu maddeye yetecek kadar MR içerirler. Bitki dokuları odunsu değildir, kısa zamanda ayrışabilir.

FARMİ-ISCI20 ve FARMİ-ISCI99 çeşitlerimiz koruma altındaki çeşitlerdir.

Biyosidal Yeşil Gübreleme ve Önemi

Yeşil bitki dokularının parçalanarak toprağa karıştırılması yoluyla yorgun toprakların ıslah edilmesi ve başlangıçtaki verimliliğine kavuşturulması eskiden beri bilinen bir tarım tekniğidir. FARMi kahverengi hardal çeşitleri ile bu işlemi gerçekleştirmenin ise aşağıda zikredilen yararları bulunmaktadır.

• Toprak bünyesini düzeltir; hafif topraklarda su tutma kapasitesini, ağır topraklarda havalanmayı arttırır.
• Toprağın organik madde ve bitkiye yarayışlı besin maddeleri oranını arttırır.
• Kendinden sonraki ürüne verilen azotlu gübrelerin yıkanmasını önler.
• Faydalı toprak mikroorganizmalarının artmasını sağlar.
• Biyosidal etkisi ile bitkilerde önemli kök hastalığı etmenleri olan Rhizoctonia, Pythium, Verticillium, Sclerotinia gibi fungusları azaltır.
• Kök ur nematodları, tel kurtları sayısını ekonomik zarar sınırının altına düşürür, tohum ve fide ilaçlama gereksinimini ortadan kaldırır.
• Bir çok yabancı ot tohumunu öldürdüğü için ardından gelen bitkiye ilk gelişim devresinde rahat gelişme imkanı sağlar, herbisit masraflarını azaltır.

Kahverengi Hardal Üretimi ve Biyofumigasyon Uygulama Aşamaları

Biyofumigasyon uygulayacak üreticilerin/tavsiye edecek teknik personelin ilk dikkate alması gereken konu, bu işlemin bir maliyetinin olduğu ve bu maliyetin karşılığının biyosidal yeşil gübreleme yapılmış olan tarlada yetiştirilecek esas üründeki verim ve kalite artışı ile geri alınacağıdır. FARMi kahverengi hardal çeşitlerinin yeşil ya da kuru ot olarak kullanılması mümkün değildir.

Yetiştirme Zamanı

Biyosidal yeşil gübrelemeden beklenilen faydanın ne olduğuna ve yörenin tarım takvimine bağlı olarak yetiştirme zamanı konusunda karar verilir. Örneğin yurdumuzun sahil ova kesiminde kış yağışlarından faydalanmak istenirse ekim, geç sonbaharda yapılmalıdır. Çeşitler, çok uzun süreli olmamak şartı ile sıfır altında beş, yedi derecede zarar görmemekte ve oldukça yüksek biomas üretimi yapılabilmektedir.

Kışı soğuk geçen İç Anadolu ve Geçit Bölgesinde tarlaları patates-pancar hastalık ve nematodlarından temizlemek için Ağustos ayında ekim yapmak; bitkileri sulayarak büyütmek, sonbahar toprak işlemesi sırasında parçalayarak toprağa gömmek gerekir. Geç sonbaharda parçalanıp gömülen bitki materyali kış ayları boyunca toprakta tam olarak parçalanarak istenilen sonucun alınmasını sağlayacaktır.

Seralar için ise her yöreye uygun boş oldukları zaman irdelenmelidir.

Her yöre ve her bitkiye uygun yetiştirme zamanının belirlenmesi için FARMİ teknik ekibi temasta olunması önerimizdir.

Tohum Ekimi

Ekim; elle saçmak, gübre makinesi ile dağıtmak ya da mibzer kullanmak yoluyla gerçekleştirilebilir. Serpme ekimde tavsiye edilen tohum miktarı 1 kg/da olup, mibzerle ekimde 0,8 kg/da dır. Tohum bin dane ağırlığı 2,5 gr gibi çok küçük olduğundan homojen bir ekim sağlamak için elle serpme ekimde kaba kum ile karıştırılması önerilir. Mibzerle ekimde ise tohumların 15-15 ya da 20-20 gibi akıcı özelliği olan bir taban gübresi ile karıştırılarak tohum gözüne konulması en iyi sonucu verecektir.

Gübreleme

FARMİ kahverengi hardal çeşitlerinin biomas miktarını en yüksek seviyeye çıkarmak için tarla durumuna göre 10-15 kg/da azot verilmesi gerekir. Bu azotun büyük bir kısmı tarlaya karıştırılan yeşil aksam ile yine toprağa döner ve bir sonraki ürünün bitkileri tarafından kullanılır.

İlkbahar üretiminde bu gübrenin tamamı tohum ekimi ile birlikte tek seferde; sonbahar üretiminde ise ilki tohum ekilirken, ikincisi ise bitkilerin sapa kalkma döneminde olmak üzere ikiye bölünerek verilmesi uygundur. Yeşil aksamdaki GSL oranını arttırmak için kükürt içeren -örneğin sülfat bileşimli- gübreler tercih edilmelidir.

Yeşil Aksamın Parçalanması ve Toprağa Gömülmesi

FARMİ kahverengi hardal çeşitlerinin yeşil gübre olum zamanı yılın iklim özelliklerine ve yetişme mevsimine göre 60-120 gün arasında değişir. Süre, kışa denk gelen üretimlerde daha uzundur. 100-150 cm boyundaki bitkilerle 4-8 ton/da biomas elde edilmiş olur. Bu ise 2-4 ton/da ahır gübresine eşdeğerdir.

Yeşil gübre olum zamanı geldiğinde bitkinin boy uzaması durur ve çiçek salkımı oluşur. Çiçek açma alttan başlar. Bu devreden itibaren çiçeklenmenin tamamlanmasına kadar geçen süre içinde bitkiler parçalanıp toprağa gömülmelidir. Daha fazla bekletilirse hem bitki içeriğindeki GSL azalmakta ve biyofumigasyon etkisi düşmekte; hem de alt kapsüller tohum bağlayacağından kahverengi hardalın kendisi yabancı ot problemi olabilmektedir.

Yeşil aksamı parçalamada silaj makinesi, kuyruk milinden hareketli zincirli parçalayıcı gibi uygun bir alet kullanılır ve parçalanan bitkiler vakit hızla pulluk ile 15 cm derinlikte toprağa gömülür. Üzerine rototiller ya da sürgü çekilerek kesekler arasındaki boşluklardan gaz kaybının önüne geçilir.

Bu aşama, hızlı ve yoğun bir toprak fumigasyonu sağlamakta çok önemli olup püf noktaları şunlardır:

• Bitkilerin olabildiği kadar küçük parçaya bölünmesi;
• Toprağa gömme işleminin en geç bir saat içinde bitirilmesi. Bu amaçla ya iki traktör birbirini takip edecek şekilde çalıştırılır; ya da aynı anda parçalayıp toprağa gömen kombine aletler kullanılır.
• Toprak sıcaklığının 10°C  nin üstünde olması;
• Toprakta yeterince nemin olması; kuru ise sulanması;
• Toprağa gömme işleminden sonra 10-12 gün beklenilmesi; herhangi bir toprak işleme yapılmaması;
• Kumlu/hafif topraklarda boşluklardan gaz kaybı hızlı olacağından iyi bir biyofumigasyon için solarizasyonla kombine edilmesi.

FARMİ Kahverengi Hardal çeşitleri ile yapılan bazı biyofumigasyon araştırmaları

Maine Üniversitesi, ABD-2009 / Bazı toprak patojenlerinin laboratuvar koşullarında B. juncea biyosidal etkisi ile engellenme oranları Rhizoctonia(%100); Pythium(%100); pembe çürüklük(%100); Sclerotinia(%90,2); Fusarium kuru çürüklük(%80,2); Fusarium solgunluğu(%73,2) bulunmuştur.

Maine Üniversitesi, ABD-2009 / Kahverengi hardal ile biyofumigasyon patatesteki tarla bulaşıklık oranını siyah siğil(%40-85); tozlu uyuz(%15-50); adi uyuz(%20-38) azaltmıştır.

Centre de Recherce Contney, İsviçre-2006 / Tarla koşullarında ağır topraktaki Verticillium dahliae’nin sklerot miktarı %80; kumlu topraktaki mikrosklerot miktarı %50 oranında azaltılmıştır.

INRA, Fransa-2010 / Havuç fidelerinde R.solani sebebi ile çökertenden ölüm oranı B.juncea biyofumigasyonu ile %75 azaltılmıştır. Aynı etmenin havuç yumrularında yaptığı çürüklük oranı ise yarıya inmiştir.

Veneto Agricoltura Viale dell’Universita, İtalya-2004 / Saksı denemelerinde B. juncea biyofumigasyonu uygulanan toprakta tel kurtlarının % 63-72 oranında öldüğü bulunmuştur.

CRA; İtalya-2004 Uzun süreli rotasyon uygulanan ve toprak hastalıkları problemi olmayan tarla koşullarında B.juncea yeşil gübrelemesi ile domates veriminin % 24 arttığı ve kalitesinin de yükseldiği bulunmuştur. Bunun esas olarak topraktaki azotun yıkanmasının yavaşlatılmasından kaynaklandığı belirtilmiştir.

Wageningen Univ., Hollanda-2004 / B. juncea yetiştirilen toprakta Meloidogyn chitwodii çoğalma oranının % 47-100 ; Meloidogyn hapla nın ise % 93-98 oranında azaldığı bulunmuştur.

Tennessee Üniv., ABD-2006 / FARMİ-20 çeşidi ile yeşil gübreleme yapılan güney yanıklığı (S.rolfsii) ile bulaşık bir tarlada verim kontrola göre %30 fazla; hastalık oranı % 60 az bulunmuştur. Biyogumigasyonun etkisi Dazomet ile toprak ilaçlaması kadar etkili olup aynı istatistik guruptadır. Faydalı toprak mikroorganizmalarının sayısı ise biyofumige edilmiş parsellerde kontroldan on kat fazladır.

Knoxville Exp.Sta. ABD-2001 / B. juncea ile biyofumigasyon uygulanan parsellerde domates verimi kontrola göre % 18 yüksek olarak istatistiksel açıdan anlamlı farklı bulunmuştur.

FARMİ Tarımsal, Türkiye-2012 / Afyonkarahisarda R. solani ile bulaşık tarlada B. juncea ile biyosidal yeşil gübrelemenin ardından yetiştirilen patates bitkilerindeki kök boğazı hasarı % 65 ten sıfıra düşürülmüştür.

İzmir Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, Türkiye-2016 / İzmir Menderes ilçesinde hıyar seralarında kök ur nematodu Meloidogyn incognita’nın biyolojik yöntemlerle kontrol olanakları üzerinde yapılan iki yıllık araştırma projesinde; FARMİ çeşitleri ile biyosidal yeşil gübrelemenin Dazomet ilacı ile aynı etkiyi göstererek nematod oranını %84 azalttığı belirlenmiştir.

Farmi-ISCI20 ve Farmi-ISCI99 Yeşil Gübrelemenin Etkili Olduğu Hastalık Etmenleri

• RHİZOCTONİA - PEMBE ÇÜRÜKLÜK-PYTHİUM SCLEROTİNİA -FUSARİUM KURU ÇÜRÜKLÜĞÜ
• FUSARİUM SOLGUNLUĞU-KÖK UR NEMATODLARI- DOMATES SOLGUNLUĞU-TEL KURTLARI

Farmi-ISCI20 ve Farmi-ISCI99 Çeşitlerinin Yeşil Gübre Kapasiteleri

Yurdumuzda yapılan denemelerde sera koşullarında ekimden itibaren 90 günde dekara 12 ton ; tarlada 60 günde dekara 5 ton biomas elde edilmiştir. Bu miktarlar dekara 6 ton ve 2,5 ton ahır gübresine eşdeğerdir

Farmi-ISCI20 ve Farmi-ISCI99 Çeşitlerini Biyosidal Yeşil Gübre Olarak Kullanma Yöntemi

Ekim normu dekara 1 kg tohumdur. Bu miktar tohum, 50 kg kompoze taban gübresi ile karıştırıldıktan sonra ertesi üretim sezonunda hastalığını kontrol etmek istediğimiz tarlaya mibzer ya da elle serpme ekilir. Gerektikçe sulanır. Bitkiler tam çiçeklenme zamanında uygun bir aletle parçalanıp hemen pullukla toprağa gömülür ve imkan varsa sulanır.

Bu toprağa karıştırma işleminden onbeş gün sonra esas ürün ekilebilir, fide dikilebilir.

BÖLGENİZE UYGUN EKİM ZAMANLARINI ÖĞRENMEK ve TOHUM TEMİNİ İÇİN TEKNİK EKİBİMİZLE KONUŞUNUZ.